Duurzame mobiliteit

We staan dagelijks voor de uitdaging om veilig, comfortabel en verantwoordelijk te reizen. Ons verkeer en transport zijn momenteel goed voor bijna een kwart (23%) van de CO2-uitstoot in Nederland en al deze uitstoot heeft een aanzienlijke impact op het milieu.

Als reactie hierop, en in lijn met zowel het Klimaatakkoord van 2019 als het Schone Lucht Akkoord van 2020, zijn er maatregelen genomen om onze mobiliteit minder belastend te maken voor het milieu. Zo zijn we gestimuleerd om vaker de fiets te pakken, vervoermiddelen te delen, of ze soms zelfs helemaal te vermijden.

Ondanks dat we allemaal bijdragen aan de uitstoot door personenmobiliteit, kiezen we steeds vaker voor milieuvriendelijke alternatieven. Overheden, ondernemingen, burgers en onderwijsinstellingen zetten samen stappen naar duurzame mobiliteit. Dit alles met een duidelijk doel voor ogen: een reductie van 55% in CO₂-uitstoot tegen 2030, conform de centrale doelstelling van het Klimaatakkoord.

Wat is duurzame mobiliteit?

Duurzame mobiliteit omvat alle vervoersvormen die minder schadelijk zijn voor het milieu ten opzichte van traditionele vervoerswijzen. Dit concept streeft naar een maximale reductie van CO₂-uitstoot, waarbij niet alleen gedacht moet worden aan individuele acties, maar ook aan brede, strategische benaderingen.

Of het nu gaat om lokaal pendelen (forensisme) of internationale reizen, elke stap richting duurzame mobiliteitsoplossingen is een stap richting een milieuvriendelijke wereld. Dit kan variëren van het bevorderen van fietsgebruik en openbaar vervoer tot het implementeren van geavanceerde, schone technologieën in voertuigen. Zo werken we samen aan een wereld waarin we ons op een milieuvriendelijke manier kunnen verplaatsen en de belasting op het milieu kunnen minimaliseren.

De invloed van personenmobiliteit op het milieu

Reizen is een alledaagse activiteit die een aanzienlijke impact heeft op het milieu, voornamelijk door de uitstoot van CO2 (koolstofdioxide), wat bijdraagt aan de opwarming van de aarde. Verkeer en vervoer zijn daarnaast grote bronnen van stikstofoxiden en fijnstof, die de luchtkwaliteit verslechteren.

De grootste belasting voor het milieu komt van vervoermiddelen die fossiele brandstoffen gebruiken, zoals benzine of diesel. Hoewel elektrisch vervoer een groene optie kan zijn, hangt dit sterk af van de bronnen van de gebruikte elektriciteit. Toch blijft elektrisch rijden over het algemeen een schonere optie dan rijden op fossiele brandstoffen.

De keuzes die we maken in ons dagelijks vervoer, van woon-werkverkeer tot vakanties, hebben directe gevolgen voor het klimaat. Wandelen en fietsen zijn de meest duurzame vervoersopties, gevolgd door reizen met de trein, die in Nederland sinds 2017 CO2-neutraal is door het gebruik van windenergie.

Andere vormen van openbaar vervoer zijn meestal ook minder vervuilend dan auto’s, omdat ze elektrisch kunnen zijn en veel mensen tegelijk vervoeren. Vliegen en scheepvaart blijven echter het meest belastend voor het milieu. Het is belangrijk om ons bewust te zijn van deze invloeden bij het maken van onze dagelijkse vervoerskeuzes.

Bij duurzame mobiliteit komt meer kijken dan u wellicht denkt

Duurzame mobiliteit omvat meer dan alleen het rijden in elektrische auto’s. Het betreft alle soorten vervoermiddelen en de manieren waarop we deze gebruiken, en vraagt om een zorgvuldig afgewogen beleid dat gezondheid, bereikbaarheid, leefmilieu, klimaat en economie in balans brengt.

Dit thema staat hoog op de agenda op elk bestuurlijk niveau, althans dat zou het moeten staan. Het vereist echter nauwkeurige voorbereiding, implementatie en toetsing van wetgeving. Daarnaast zijn regionale mobiliteitsprogramma’s (RMP) nodig die ontworpen en uitgevoerd worden om te voldoen aan internationale afspraken en de doelstellingen van het Klimaatakkoord, zoals een CO₂-reductie van minimaal 55 procent in 2030.

Deze complexiteit zorgt voor een aanzienlijke druk op tijd en middelen van alle betrokken partijen, van lokale overheden tot internationale organisaties. Het is een continue uitdaging die zowel visionaire beleidsvorming als praktische, dagelijkse acties vereist om onze mobiliteit te transformeren naar een duurzamer model.

Hoe kunnen we duurzame mobiliteit bevorderen en stimuleren?

Om de overgang naar duurzame mobiliteit te versnellen, moeten we niet alleen bestaande vervoermiddelen verduurzamen, maar ook innovatieve en stimulerende methoden ontwikkelen.

Dit omvat een breed scala aan acties, van het aanmoedigen van meer fietsen en wandelen, tot het investeren in efficiënter openbaar vervoer en het bevorderen van het gebruik van schone energiebronnen in elektrische voertuigen. Ook is het belangrijk om beleid te ontwikkelen dat duurzame vervoerskeuzes aantrekkelijker maakt en alternatieven biedt voor reizen met een hoge impact op het milieu.

In de volgende secties zullen we enkele specifieke voorbeelden bespreken van hoe verschillende vormen van vervoer kunnen bijdragen aan duurzame mobiliteit. Deze voorbeelden zullen ons inzicht geven in de diversiteit en potentie van duurzame mobiliteitsoplossingen.

1. Elektrische voertuigen (EV’s)

Elektrische voertuigen, zoals auto’s, bussen en vrachtwagens, spelen een cruciale rol in de transitie naar duurzame mobiliteit. Deze voertuigen rijden op elektriciteit in plaats van fossiele brandstoffen, wat helpt bij het aanzienlijk verminderen van de uitstoot van broeikasgassen.

Hoewel de bron van elektriciteit een belangrijke factor is in hoe duurzaam deze voertuigen daadwerkelijk zijn, leidt de overstap van benzine en diesel naar elektrisch aangedreven voertuigen over het algemeen tot een schonere en stillere omgeving. Bovendien stimuleert de groeiende vraag naar elektrische voertuigen de ontwikkeling van nieuwe, meer duurzame energiebronnen, waardoor het algehele milieuvoordeel nog verder toeneemt.

2. Fiets- en loopvoorzieningen

Het aanleggen van fietspaden en voetgangerszones speelt een essentiële rol in het bevorderen van duurzame mobiliteit. Door meer mensen aan te moedigen om te lopen of te fietsen, wordt niet alleen de uitstoot van broeikasgassen verminderd, maar wordt ook de gezondheid en het welzijn van de gemeenschap verbeterd.

Deze vormen van mobiliteit zijn volledig emissievrij en verminderen de verkeerscongestie in stedelijke gebieden. Ze dragen bij aan een levendiger, veiliger en toegankelijker stadsbeeld. Steden die investeren in uitgebreide fiets- en voetgangersinfrastructuur zien vaak een verhoging in het aantal inwoners dat kiest voor deze gezonde en milieuvriendelijke vervoerswijzen.

3. Openbaar vervoer

Investeringen in efficiënte en toegankelijke openbaar vervoer netwerken zoals trams, treinen en bussen zijn essentieel voor het bevorderen van duurzame mobiliteit. Deze vervoerswijzen kunnen veel mensen tegelijk vervoeren, wat de behoefte aan individueel autogebruik aanzienlijk vermindert.

Openbaar vervoer, dat tegenwoordig steeds vaker aangedreven wordt door duurzame energiebronnen, zoals elektriciteit of waterstof, biedt een effectieve oplossing om de uitstoot van broeikasgassen te verlagen en de luchtkwaliteit te verbeteren.

Door de capaciteit van openbaar vervoer te vergroten en de toegankelijkheid ervan te verbeteren, kunnen steden hun verkeersdrukte verminderen en een gezondere, duurzamere omgeving creëren.

4. Deelvervoer

Deelvervoer, zoals carsharing, bikesharing en scooter-sharing, is een innovatieve benadering die bijdraagt aan duurzame mobiliteit door de noodzaak van privé bezit van vervoermiddelen te verminderen. Deze systemen verhogen de efficiëntie van het vervoersysteem door minder auto’s op de weg te hebben, wat leidt tot minder verkeersopstoppingen en uitstoot.

Bovendien biedt deelvervoer een flexibele optie voor mensen die geen voertuig willen of kunnen bezitten, en bevordert het gebruik van openbaar vervoer door ‘last mile’ vervoersoplossingen te bieden die de afstand tussen het vervoersknooppunt en de uiteindelijke bestemming overbruggen.

5. Waterstofvoertuigen

Waterstofvoertuigen, die waterstof als brandstof gebruiken, vertegenwoordigen een veelbelovende technologie in de toekomst van duurzame mobiliteit, vooral voor zwaarder transport zoals vrachtwagens en bussen. Deze voertuigen stoten enkel waterdamp uit, waardoor ze een zeer schone optie zijn.

Hoewel de infrastructuur voor waterstof nog volop in ontwikkeling is, biedt het potentieel voor een significante vermindering van milieu-impact, vooral als de waterstof geproduceerd wordt met behulp van hernieuwbare energiebronnen. Dit kan een sleutelrol spelen in de vermindering van afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en het ondersteunen van een groene transitie in zware industrieën.

6. Groene infrastructuur

Groene infrastructuur omvat het integreren van duurzame, milieuvriendelijke technologieën in de stedelijke omgeving, zoals groene daken op bushaltes of energie-opwekkende paden die energie genereren wanneer mensen er overheen lopen.

Deze innovaties dragen bij aan de vermindering van de stedelijke hitte-eilandeffecten en verbeteren de luchtkwaliteit, terwijl ze ook esthetische en recreatieve waarde toevoegen aan onze steden.

Dergelijke initiatieven bevorderen niet alleen een duurzame mobiliteit, maar versterken ook de verbinding tussen stedelijke ontwikkeling en milieubescherming, waardoor steden aangenamere, gezondere plaatsen worden om te leven.

7. Smart Mobility-oplossingen

Smart Mobility-oplossingen omvatten technologieën zoals real-time verkeersbeheer en mobiliteit apps die reizigers helpen de meest efficiënte routes en vervoerswijzen te kiezen. Deze technologieën ondersteunen vaak multimodaal reizen, waarbij gebruikers verschillende vormen van vervoer combineren om hun bestemming te bereiken.

Door gebruik te maken van gegevensanalyse en kunstmatige intelligentie, kunnen Smart Mobility-systemen congestie verminderen, de efficiëntie van het vervoersnetwerk verhogen en de milieu-impact van reizen verminderen. Ze spelen een cruciale rol in het faciliteren van een soepeler en milieuvriendelijker transport-ecosysteem.

Drie strategieën naar duurzame mobiliteit (trias mobilica)

Om de transitie naar duurzame mobiliteit te versnellen, kunnen drie kernstrategieën worden toegepast: het verduurzamen van bestaande mobiliteit, het veranderen van mobiliteitsgedrag, en het verminderen van mobiliteit. Deze benaderingen, gezamenlijk bekend als de ’trias mobilica’, vormen een raamwerk om effectieve maatregelen te implementeren die leiden tot aanzienlijke verminderingen in milieu-impact.

In de volgende secties bespreken we elk van deze strategieën in detail, om een duidelijk beeld te geven van hoe we concrete stappen kunnen zetten naar een duurzamer mobiliteitssysteem.

1. Bestaande mobiliteit verduurzamen

De strategie om bestaande mobiliteit te verduurzamen richt zich op het vervangen van vervuilende brandstofvoertuigen door voertuigen met minder of geen uitstoot. Dit kan bereikt worden door de transitie naar elektrische voertuigen en het bevorderen van het gebruik van hernieuwbare energiebronnen voor openbaar vervoer.

Het upgraden van bestaande vervoermiddelen om hun efficiëntie te verbeteren en de impact op het milieu te verminderen zijn eveneens essentieel. Voorbeelden hiervan zijn het moderniseren van treinen en bussen, zodat deze schoner en energiezuiniger opereren.

2. Aanpassing van mobiliteitsgedrag

Het aanpassen van mobiliteitsgedrag omvat het veranderen van de manier waarop we ons verplaatsen, met als doel duurzamer te worden. Dit kan door het stimuleren van alternatieven zoals het openbaar vervoer, fietsen, en lopen, vooral voor korte afstanden. Ook het bevorderen van thuiswerken en flexibele werkuren om spitsverkeer te vermijden draagt hieraan bij.

Daarnaast kunnen beleidsmaatregelen zoals het invoeren van subsidies om groene alternatieven aan te moedigen en het stimuleren van carpoolen helpen om de CO2-uitstoot te verminderen en het algemene gebruik van persoonlijke voertuigen te beperken.

3. Reisafstanden verkorten

Het verkorten van reisafstanden is een directe en effectieve manier om de milieu-impact van mobiliteit te verminderen. Dit betekent het stimuleren van de keuze voor bestemmingen die dichter bij huis zijn, en het bevorderen van de ontwikkeling van gemengde gebruiksomgevingen waar wonen, werken, winkelen en recreatie dicht bij elkaar liggen.

Deze aanpak vermindert de behoefte aan lange reizen en maakt duurzamere vervoersmethoden zoals lopen en fietsen praktischer en aantrekkelijker. Lokale overheden kunnen dit ondersteunen door stedelijke planning en infrastructuur zo te ontwerpen dat ze compacte, efficiënte en toegankelijke stedelijke omgevingen bevorderen.

Duurzame mobiliteit voor bedrijven: nieuwe wet- en regelgeving

Vanaf 2024 ondergaat het landschap van zakelijke verantwoordelijkheden een significante verandering met de introductie van de CO2-rapportageplicht. Deze nieuwe regelgeving verplicht bedrijven met meer dan 100 werknemers om nauwkeurig verslag te doen van de CO2-uitstoot veroorzaakt door werkgebonden mobiliteit.

Het doel hiervan is de impact op het milieu te verminderen door transparantie en verantwoording te vergroten. Bedrijven moeten de gegevens van alle zakelijke en woon-werkverkeer kilometers registreren, met de eerste rapportage deadline op 1 juli 2025.

Deze regelgeving biedt een kans voor bedrijven om hun duurzaamheidsdoelstellingen te herzien en te intensiveren, door gerichte maatregelen te nemen die niet alleen voldoen aan de wetgeving, maar ook bijdragen aan een verminderde CO2-footprint.

Het implementeren van duurzame mobiliteitsoplossingen zoals carpool programma’s, het stimuleren van openbaar vervoer en het inzetten van elektrische bedrijfsvoertuigen zijn praktische stappen die bedrijven kunnen nemen om hun compliance en milieuprestaties te verbeteren met betrekking tot werkgebonden personenmobiliteit.

Bereid je voor op de registratieplicht met Carbonics!

Met de naderende CO2-registratieplicht is het essentieel voor bedrijven om goed voorbereid te zijn. Carbonics, een initiatief van Swissoft, biedt een concrete oplossing die de registratie van werkgebonden mobiliteit vereenvoudigt met behulp van de Carbonics-App.

Onze app is volledig geautomatiseerd en garandeert een sluitende registratie van de vereiste gegevens. Bovendien staan anonimiteit en eenvoudige beheersbaarheid centraal, waardoor u moeiteloos aan uw rapportageverplichtingen kunt voldoen.

Elke maand ontvangt u automatisch een gedetailleerd overzicht via het overzichtelijke dashboard, waarmee u alle nodige informatie aan de overheid kunt rapporteren. Vanaf 1 juli 2024 is het gebruik van Carbonics niet alleen een slimme keuze, maar een essentiële stap om te voldoen aan de nieuwe wetgeving.

Bestel nu Carbonics en wees verzekerd van een zorgeloze overgang naar de nieuwe rapportagevereisten. Voor meer informatie en om te bestellen, bekijk onze website of neem direct contact met ons op.