Rapportageverplichting Werkgebonden Personenmobiliteit (WPM)

De wereld van werkgerelateerd vervoer staat aan de vooravond van een belangrijke verandering. Vanaf 1 juli 2024 zullen organisaties met meer dan honderd werknemers zich moeten houden aan een nieuwe regel: de rapportageverplichting werkgebonden personenmobiliteit (WPM). Deze verplichting was oorspronkelijk gepland voor 1 januari 2024, maar is uitgesteld tot 1 juli 2024.

Het doel van de rapportageplicht werkgebonden personenmobiliteit is het verminderen van de CO2-uitstoot door inzichtelijk te maken hoe werknemers reizen tussen hun huis en werkplek, en tijdens werkgerelateerde activiteiten. Het verzamelen en rapporteren van deze gegevens zal namelijk informatie bieden voor het vormgeven van toekomstig vervoersbeleid en het stimuleren van duurzame vervoersopties.

Wat houdt de rapportageverplichting werkgebonden personenmobiliteit in?

De rapportageverplichting werkgebonden personenmobiliteit is een regelgeving die werkgevers verplicht om jaarlijks gedetailleerde rapporten in te dienen over het zakelijk verkeer en het woon-werkverkeer van hun werknemers. Deze rapporten moeten een opsplitsing bevatten van het type vervoermiddel en het soort brandstof dat gebruikt wordt, inclusief gegevens van privéauto’s en fietsen die voor werkdoeleinden worden ingezet.

Deze regelgeving treedt in werking vanaf 1 juli 2024, hoewel werkgevers ook al vanaf 1 januari 2024 de gegevens mogen verzamelen. De daadwerkelijke handhaving en controle op de ingediende rapporten zal plaatsvinden over de periode vanaf 1 juli 2024 tot en met 31 december 2024.

Het ultieme doel van deze verplichting is om de CO2-uitstoot die veroorzaakt wordt door werkgebonden personenmobiliteit te verlagen. Tegen 2030 moet deze uitstoot met 1,5 megaton verminderd zijn ten opzichte van het niveau in 1990.

Er is in eerste instantie geen specifieke norm waar organisaties aan moeten voldoen. Echter, er is een tussentijdse evaluatie gepland voor 2026. Indien blijkt dat de vermindering van CO2-uitstoot niet op schema ligt, kunnen er alsnog dwingende normen worden opgelegd.

Waar komt de rapportageplicht werkgebonden personenmobiliteit vandaan?

De wortels van de rapportageplicht werkgebonden personenmobiliteit liggen diep in de Nederlandse wetgeving en beleidsvorming gericht op duurzaamheid en milieu. Deze regelgeving is een direct gevolg van de goedkeuring van de Omgevingswet door de Eerste Kamer op 14 maart. De Omgevingswet bundelt en vervangt 26 bestaande wetten en is bedoeld om een duurzamere en gezondere leefomgeving te creëren.

De WPM, oorspronkelijk bekend als de ‘Normerende Regeling Werkgebonden Personenmobiliteit’, maakt deel uit van de bredere aanpak om de uitstoot van koolstofdioxide te verminderen als onderdeel van het Nederlandse klimaatakkoord. Dit akkoord zet ambitieuze doelen voor de vermindering van klimaatimpact, waarbij specifieke aandacht uitgaat naar het verkeer en vervoer vanwege hun significante bijdrage aan de nationale CO2-uitstoot.

Deze specifieke rapportageverplichting is ontworpen om bedrijven een actieve rol te laten spelen in het reduceren van hun ecologische voetafdruk door middel van gestructureerde dataverzameling en verbeterde verantwoordingsplicht. Door organisaties te verplichten hun vervoerspatronen in kaart te brengen, bevordert de wet niet alleen transparantie maar stimuleert het ook innovatie in duurzamer vervoer.

Wat is het doel van de rapportageverplichting werkgebonden personenmobiliteit?

Het primaire doel van de rapportageverplichting werkgebonden personenmobiliteit is het verminderen van de CO2-uitstoot veroorzaakt door zakelijk verkeer en woon-werkverkeer. Door gedetailleerde gegevens te verzamelen over hoe werknemers reizen, kunnen organisaties inzicht krijgen in de milieu-impact van hun vervoerskeuzes.

De informatie die verzameld wordt door deze rapportages helpt de overheid en bedrijven om effectieve strategieën te ontwikkelen die de CO2-uitstoot verminderen. Dit is niet alleen cruciaal voor het behalen van de klimaatdoelstellingen van Nederland, maar ook voor het creëren van een duurzamere toekomst voor komende generaties.

De rapportage maakt onderdeel uit van het ‘Besluit CO2-reductie werkgebonden personenmobiliteit‘, een beleidsmaatregel binnen het Klimaatakkoord. Het uiteindelijke doel is om tegen 2030 minimaal 1,5 megaton minder CO2 uit te stoten in vergelijking met het niveau van 1990.

Wie moet er verplicht rapporteren?

De verplichting om te rapporteren over verkeer geldt voor alle werkgevers met meer dan 100 werknemers in Nederland. Deze organisaties moeten vanaf 1 juli 2024 jaarlijks gedetailleerde informatie verstrekken over het zakelijke verkeer en het woon-werkverkeer van hun medewerkers.

De eerste rapportage, die de gegevens van 2024 omvat, moet uiterlijk op 30 juni 2025 worden ingediend. Werkgevers hebben de keuze om de rapportage te beperken tot alleen de tweede helft van 2024 of gegevens van het hele jaar te overleggen. Dit biedt enige flexibiliteit in de overgangsperiode naar volledige naleving.

U mag ook vrijwillig rapporteren

Naast de CO2-rapportageplicht moedigt de overheid alle organisaties aan om vrijwillig deel te nemen aan dit initiatief, ook die met minder dan 100 werknemers. Vrijwillige rapportages worden gebruikt voor onderzoek en verbetering van beleid maar worden niet doorgestuurd naar de omgevingsdienst.

Daarnaast wordt strikte anonimiteit gewaarborgd voor organisaties die vrijwillig rapporteren en kunnen zij dit doen zonder dat hun gegevens worden gebruikt voor andere doeleinden.

Wanneer moet u de eerste rapportage werkgebonden personenmobiliteit indienen?

De start van de verplichte rapportage voor werkgebonden personenmobiliteit is vastgesteld op 1 juli 2024. Hoewel de rapportageverplichting in eerste instantie op 1 januari zou ingaan, heeft de ministerraad besloten bedrijven meer voorbereidingstijd te geven en heeft daarom de CO2-rapportage van werkgebonden personenmobiliteit uitgesteld.

De deadline voor het indienen van de eerste rapportage is 30 juni 2025. Op deze datum levert u de rapportage aan met betrekking tot de periode van 1 juli 2024 tot en met 31 december 2024. Voor deze rapportage kunt u kiezen om alleen gegevens van de tweede helft van 2024 te rapporteren of van het gehele jaar.

Het tijdig voorbereiden van uw administratie en het verzamelen van de nodige gegevens zorgt ervoor dat uw organisatie klaar is om aan de rapportageverplichtingen te voldoen. Vandaar dat het belangrijk is om een efficiënt systeem op te zetten dat u in staat stelt om deze gegevens nauwkeurig en op tijd te verzamelen en rapporteren. Met de Carbonics-App heeft u dit systeem binnen no time opgezet.

Welke gegevens moet u verzamelen en rapporteren?

Om aan de rapportageverplichting werkgebonden personenmobiliteit te voldoen, dient uw organisatie het totale aantal kilometers dat werknemers jaarlijks afleggen voor zowel zakelijk verkeer als woon-werkverkeer vast te leggen (werkgebonden personenmobiliteit). Deze informatie moet gespecificeerd worden per type vervoermiddel en brandstoftype, wat inzicht geeft in de impact op het milieu.

Enkele voorbeelden van de benodigde gegevens zijn het aantal kilometers afgelegd met auto’s op benzine, dieselauto’s, elektrische auto’s, fietsen, openbaar vervoer en eventueel andere vervoermiddelen. Het is ook belangrijk om gegevens te verzamelen over het gebruik van privévoertuigen voor zakelijke doeleinden.

Voor het verzamelen van deze gegevens kunt u richtlijnen vinden in de handreiking ‘Gegevensverzameling werkgebonden personenmobiliteit’. Deze handleiding biedt praktische tips en methoden voor het efficiënt verzamelen en rapporteren van de benodigde informatie.

Wie is verantwoordelijk voor toezicht en handhaving op de rapportageplicht?

De handhaving van de rapportageverplichting werkgebonden personenmobiliteit ligt bij de omgevingsdiensten. Deze diensten spelen een cruciale rol in het toezicht op naleving van milieuwetgeving en -regelgeving binnen gemeenten en provincies in Nederland.

De omgevingsdienst controleert of uw organisatie voldoet aan de rapportage-eisen en of de verstrekte gegevens juist en volledig zijn. Bij het niet nakomen van deze verplichtingen kunnen er sancties volgen. Deze controle begint zodra de rapportageverplichting ingaat, met een eerste evaluatie van de gegevens over het jaar 2024.

Het is daarom van belang dat uw organisatie zorgt voor een accurate en tijdige rapportage. Dit niet alleen om aan de wetgeving te voldoen, maar ook om een bijdrage te leveren aan het nationale doel van CO2-reductie.

Wat is uw rol als werkgever?

Als werkgever speelt u een cruciale rol in het verminderen van de CO2-uitstoot die werkgebonden personenmobiliteit veroorzaakt. Het is uw verantwoordelijkheid om niet alleen te rapporteren, maar ook proactief maatregelen te nemen die de milieu-impact van uw organisatie verlagen.

Enkele manieren waarop u dit kunt doen, zijn het aanmoedigen van thuiswerken en het promoten van het gebruik van openbaar vervoer, fietsen of elektrische auto’s onder uw werknemers. Op basis van uw rapportages, kunt u ook advies op maat krijgen over hoe u uw werkgebonden personenmobiliteit verder kunt verduurzamen.

Eenvoudig voldoen aan de rapportageverplichting werkgebonden personenmobiliteit met Carbonics

Met de Carbonics-App van Swissoft wordt het voldoen aan de rapportageverplichting werkgebonden personenmobiliteit (WPM) eenvoudiger dan ooit. Onze innovatieve app verzamelt automatisch alle benodigde gegevens over de afstanden die uw werknemers afleggen, volledig anoniem en zonder geografische locaties vast te leggen.

Aanmelden is eenvoudig: u registreert uw onderneming met het KvK-nummer, kiest het aantal werknemers voor wie u wilt rapporteren en betaalt voor de service. Vervolgens kunnen uw werknemers de app downloaden via een link die ze via WhatsApp ontvangen.

Elke maand ontvangt u een geconsolideerd maandrapport en in januari een jaaroverzicht. Al deze rapportages voldoen aan de eisen die gesteld zijn door de overheid. Dit stelt u in staat om efficiënt en effectief alle gegevens over de CO2-uitstoot met betrekking tot werkgebonden personenmobiliteit te verzamelen en te rapporteren.